چکيده:
براي مقايسه ي روش هاي ارزيابي ژنتيكي توليد شير در گاوهاي هلشتاين مشهد، از دو مدل روز آزمون با تابعيت ثابت و تصادفي استفاده شد. داده هاي مورد استفاده، شامل95510 ركورد روزآزمون متعلق به11054 گاو شكم اول در 76 گاوداري مشهد بود كه بين سال هاي 1386- 1373 زايش داشتند. تعداد پدر، مادر و دختران بترتيب 807، 8835 و 11054 راس بود. ميانگين توليد شير روزانه 91/6±92/26 كيلوگرم بود. مدل هاي روز آزمون با تابعيت ثابت و تصادفي ، شامل اثرات ثابت گله- سال ركوردگيري- فصل ركوردگيري- دفعات دوشش و كد اسپرم، و متغيرهاي همراه درصد ژن هلشتاين، گامه ي آبستني، سن در هنگام ركورد گيري و درجه حرارت روز ركوردگيري بود. براي وارد كردن اثر شكل منحني شيردهي در سطوح فنوتيپي، ژنتيكي و محيط دائمي، از چند جمله اي هاي متعامد لژاندر با توان چهار براي مدل روز آزمون با تابعيت تصادفي استفاده شد. از نرم افزار DXMRR براي برازش مدل ها استفاده گرديد. بين ارزش هاي اصلاحي پيش بيني شده دو مدل همبستگي رتبه اي مثبت و بالا (939/0) وجود داشت (001/0P<). ميانگين ارزش اصلاحي براي مدل روز آزمون با تابعيت ثابت و تصادفي به ترتيب 1695/0 و 1524/0 كيلوگرم بود كه به لحاظ آماري تفاوت معني دار داشتند (0001/0P<). روند ژنتيكي شير روزانه بر حسب سال زايش گاوها براساس دو مدل تابعيت ثابت و تصادفي به ترتيب 044/0 و 077/0 كيلوگرم در سال برآورد شد.

کليدواژگان:
گاو هلشتاين، شير روزآزمون، ارزيابي ژنتيكي