چکيده:
در اين مطالعه نمونه هاي باگاس نيشكر پرتوتابي شده با دوزهاي 100، 200 و 300 كيلوگري جهت ارزيابي اثر بيم الكتروني بر تركيب شيميايي، فراسنجه هاي تجزيه پذيري شكمبه اي و گوارش پذيري شكمبه اي و پس از شكمبه اي ماده خشك، الياف نامحلول در شوينده ي خنثي و اسيدي باگاس نيشكر مورد استفاده قرار گرفتند. بدين منظور ابتدا با استفاده از روش كيسه هاي نايلوني، مقدار 5 گرم از نمونه ي آسياب شده (6 تكرار) به مدت صفر، 2، 4، 8، 16، 24، 48 و 72 ساعت در شكمبه ي دو راس تليسه ي هلشتاين داراي فيستولاي شكمبه اي انكوبيت شدند و فراسنجه هاي تجزيه پذيري شكمبه اي برآورد شدند. تجزيه آماري داده هاي مربوط به فراسنجه هاي مختلف تجزيه پذيري و تجزيه پذيري موثر با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. بر اساس نتايج اين تحقيق، الياف نامحلول در شوينده اسيدي در باگاس نيشكر پرتوتابي شده به لحاظ عددي كاهش يافت، اما ميزان الياف نامحلول در شوينده خنثي در اثر پرتوتابي به طور معني داري كاهش يافت (05/0P<). بخش سريع تجزيه ماده خشك و بخش سريع تجزيه الياف نامحلول در شوينده خنثي به طور معني داري در اثر پرتوتابي افزايش يافت (05/0P<). بخش با پتانسيل تجزيه الياف نامحلول در شوينده ي خنثي با افزايش دوز بيم الكتروني افزايش و در مورد ماده خشك در ابتدا كاهش و سپس در دوز 300 كيلوگري افزايش يافت، هرچند كه اين تغييرات به لحاظ آماري معني دار نبود. گوارش پذيري ماده ي خشك در كل دستگاه گوارش در اثر پرتوتابي به طور معني داري افزايش يافت (05/0P<). گوارش پذيري شكمبه اي الياف نامحلول در شوينده ي اسيدي در اثر پرتوتابي با دوز 100 كيلوگري به طور معني داري افزايش يافت (05/0P<). نتايج اين پژوهش نشان داد پرتوتابي الكتروني نقش موثري در بهبود ارزش غذايي و گوارش پذيري باگاس نيشكر دارد، ليكن با توجه به عدم تفاوت بين دوزهاي پرتوتابي، دوز 100 كيلوگري قابل توصيه است.

کليدواژگان:
باگاس نيشكر، بيم الكتروني، تجزيه پذيري شكمبه اي